نورالدین حمزه آذری طوسی
نورالدین حمزه آذری طوسی
قرن:9
(866 /864-784 ق)
عارف و شاعر، متخلص به آذرى. وى از پیشوایان تصوف که نسبش به خاندان سربداران مى‌رسید.
آذرى در اسفراین در ماه آذر متولد شد و به همین جهت آذرى تخلص مى‌کرد. او تیمور و پسرش شاهرخ را مدح مى‌گفت. تا آنکه به درک محضر شیخ محیى الدین غزالى نایل گردید و سپس به صحبت شاه نعمت اللَّه ولى رسید و دوبار پیاده به حج رفت و یکسال مجاور بیت اللَّه الحرام شد، و چند بار به هند سفر کرد.
در ۸۳۲ ق ملازم احمدشاه بهمنى در دکن شد و منصب ملک الشعرایى یافت و به خواست او سرودن «بهمن نامه» را آغاز کرد و چون به اسفراین بازگشت پیوسته سروده‌هاى خود را براى اتمام «بهمن نامه» به دکن مى‌فرستاد. سپس انزوا را برگزید و بر در خانه هیچ کس نرفت و تنها به مدح پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و بیان مناقب اهل بیت علیهم السلام پرداخت.
آذرى در اسفراین بقع و رباطها ساخت. مزار وى در اسفرین است.
از آثار او: «جواهر الاسرار»، مشتمل بر چند علم؛ «طغراى همایونى»؛ «عجایب الدنیا»؛ مثنوى «سعى الصفا»، در مناسک حج؛ دیوان شعر که اکثراً قصاید است در منقبت عترت پیامبر صلی الله علیه و آله.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج1، ص21.
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |